1390. تاثیر خارخاسک ( Tribulus Terrestris) و هورمون 17- آلفا متیل تستوسترون بر رشد و نرسازی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss).

چکیده:

امروزه عملكرد فيتوكميكال­ ها به منظور تغيير جنسيت و تحريك رشد در آبزيان مورد توجه قرار گرفته است. در اين تحقيق اثر عصاره خارخاسك   (Tribulus terrestris) متعلق به خانواده اسفند (Zygophyllaceae) و هورمون 17- آلفا­متيل ­تستوسترون بر برخي ويژگي‌هاي رشد و نرسازي قزل­ آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) بررسي شد. به اين منظور آزمايشي در قالب يك طرح تصادفي به صورت 7 تيمار شامل 2/5، 5، 10 و 20 (گرم بر كيلوگرم غذا) به همراه يك تيمار شاهد (بدون هورمون و عصاره خارخاسك) و دو تيمار متيل تستوسترون 3 و 6   (ميلي­گرم بر كيلوگرم غذا) طراحي شد. بچه ماهيان (از گله تمام ماده آمريكايي وارداتي به كشور با ميانگين وزني 0/02±11 /0 گرم) در دوره­هاي زماني 60، 90 و 120 روز   پس از آغاز تغذيه فعال تحت تيمار قرار گرفتند. شاخص­هايي رشد نظير ضريب تبديل غذايي، ضريب رشد ويژه، وزن نهايي، درصد افزايش وزن بدن و شاخص وضعيت و هم­چنين كيفيت لاشه مورد ارزيابي قرار گرفت. هم­چنين نرسازي از طريق مطالعات بافت­ شناسي در پايان هر دوره مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان رشد در ماهيان تحت تيمار متيل تستوسترون 6 ميلي‌گرم مشاهده شده و هم­چنين تيمار خارخاسك 2/5نيز وزن نهايي بيشتري نسبت به تيمار شاهد داشت. شاخص وضعيت نيز اختلاف معني ­داري را بين تيمارها در سه دوره نشان نداد   (0/05<p). افزايش دوز   و مدت زمان استفاده از تيمار تأثير منفي بر رشد اين ماهي داشت. از طرف ديگر اين عصاره تأثيري بر تركيبات لاشه قزل­ آلاي­ رنگين­ كمان نداشت (0/05<p). با اين وجود بالاترين درصد چربي در پايان 120 روز متعلق به تيمار   (MT₃   8/32) و كم‌ترين آن در تيمار( Kh₂₀  7/44)مشاهده شد. ميانگين درصد رطوبت و خاكستر در اين دوره به ترتيب % 1/08±77/29 و 18%± 1/69گزارش شد. از طرف ديگر بالاترين( 14/73)و كم‌ترين (14/19) درصد پروتئين در تيمار پنج و يك مشاهده شد.   بافت شناسي نمونه­ هاي برداشت شده در پايان هر دوره آزمايش (60، 90 و 120 روز امكان تشخيص ساختار گناد و در نتيجه جنسيت ماهيان را فراهم نكرد. اگرچه ساير ساختارهاي بدني نظير كليه، كبد، قسمت­هاي مختلف دستگاه گوارش به وضوح قابل رويت بود. به دليل در دسترس بودن نمونه­ هاي 60 روزه، نمونه برداري از ماهيان در سن 14 ماهگي پس از تفريخ، صورت گرفت. مطالعه ماكروسكوپي و ميكروسكوپي گناد نشان داد كه عصاره خارخاسك در دوزهاي مورد استفاده تأثيري بر نرسازي ماهيان تحت تيمار نداشت. با اين وجود تيمارهاي متيل­ تستوسترون (3 و 6 ميلي­گرم) قادر به نرسازي ماهيان به ترتيب 88/88   و 71/42 درصد شد. در بين تيمارهاي متيل­ تستوسترون يك   ماهي با جنسيت بينابين مشاهده شد.

كلمات كليدي: قزل­ آلاي رنگين كمانOncorhynchus mykiss ، خارخاسك Tribulus terrestris، 17-آلفا­متيل تستوسترون، رشد، نرسازي