یاسر احمدی

یکی از مشکلات اساسی جهان امروز تأمین غذا و پروتئین کافی برای مصرف­کنند­گان است که با توجه به روند رو به رشدی که افزایش جمعیت دارد این نیاز روز به روز حادتر می­شود. در این میان یکی از نیازهای اساسی مصرف کنندگان پروتئین و غذاهای دریایی است که تقاضا برای آن روز به روز در حال افزایش است. از طرفی صنعت ماهیگیری در سال­های اخیر به دلیل فشار بیش از حد به اکوسیستم­های آبی و شیوه­های ناصحیح و مخرب صیادی دچار روند نزولی شده است و به تنهایی نمی­تواند پاسخ­گوی تقاضای روبه رشد مصرف کنندگان غذاهای دریایی باشد. به همین دلیل برای برطرف کردن این نیاز باید با توجه به توان منطقه آبزی­پروری را گسترش داد و از تلاش صیادی بیش از حد جلوگیری کرد. یک از مؤلفه­های مهم برای داشتن آبزی­پروری پایدار انتخاب محل مناسب آبزی­پروری است که می­تواند با به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی و کاهش درگیری­های اجتماعی و به حداکثر رساندن بازدهی اقتصادی کمک شایانی به تأمین غذاهای دریایی بکند. در این مطالعه با هدف یافتن محل­های مناسب جهت استقرار قفس­های پرورش ماهی از روش بولین و روش­های ارزیابی چند معیاره (MCE) شامل منطق فازی، روش ترکیب خطی وزنی (WLC) و روش میانگین وزن­داده شده مرتب (OWA) و تکنیک­ها فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش بهترین – بدترین (BWM) استفاده شد. با توجه به مرور منابع و دستیابی به اطلاعات چهار معیار و 15 زیر معیار انتخاب شد. معیارهای انتخاب شده شامل زیست محیطی، اقتصادی، فیزیکی و توپوگرافی بستر است. پس از انتخاب معیارها و زیر معیارها، نقشه ها و لایه­های اطلاعاتی جمع­آوری و آماده سازی شد و با استفاده از منطق بولین به صفر ویک و منطق فازی در دامنه 0 تا 255 استانداردسازی شد. برای تعیین وزن هر کدام از معیارها و زیر معیارها از دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش بهترین-بدترین (BWM) استفاده شد. بدین منظور ابتدا پرسشنامه­هایی برای هر روش طراحی شد و بین کارشناسان خبره توزیع شد. پس از آن کلیه لایه­ها با روش بولین، فازی، ترکیب خطی وزنی و میانگین وزن­داده شده مرتب تلفیق شد. در نهایت نقشه­های حاصل از روش­های فازی، ترکیب خطی وزنی و میانگین وزن­داده شده مرتب به سه طبقه خوب، متوسط و ضعیف طبقه­بندی شد.