محمد موحدی نصب

اکوسیستم­های آبی، سیستم­های پویا و پایداری هستند که به لحاظ تنوع زیستی و جغرافیایی از اهمیت بالایی برخوردار می­باشند. مخازن سدها، سامانه­های اکولوژیکی پیچیده و پویایی هستند که با فعالیت­های بشری تعامل زیادی دارند. آنها نه تنها منابع تامین کننده آب هستند، بلکه زیستگاه­های متنوعی با چرخه­های متوسط هیدرولوژیکی را برای گیاهان و جانوران فراهم می­کنند که به زیبایی چشم انداز منطقه و توسعه بسیاری از فرصت­های تفرجی منتهی می­گردند.با توجه به اینکه یوتریفیکاسیون سبب از بین رفتن و ناپایداری گیاهان طبیعی و اجتماعات جانوری می­شود، بنابراین برای حفظ پایداری این اکوسیستم­های آبی باید روند تروفی دریاچه شناخته شود. هدف از اين مطالعه بررسي وضعيت تروفي و روند تغييرات آن در فصول بهار و تابستان دردریاچه سد زاینده­رود بود. در این مطالعه نمونه برداري از ارديبهشت تا شهریور 1390 در 4 مرحله به فاصله زماني هر 45 روز يکبار در 2 فصل انجام شد. پارامترهاي فيزيکوشيميايي آب (دما، اکسيژن محلول، pH، هدایت الکتریکی، عمق روئيت سکشي ديسک و ميزان مواد مغذي) و همچنين ميزان کلروفيل a اندازه گيري شد. براي تعيين وضعيت تروفي از طبقه بندي ارائه شده توسط OECD براي درياچه­ها و شاخص­ TSI استفاده شد. نتايج حاصل نشان داد که فصل نمونه­برداري تاثير معني­داري بر پارامترهاي کيفي آب دارد(05/0>.(P از سوي ديگر بر طبق نتايج آزمون آناليز واريانس يک طرفه، تغييرات مکاني به جز پارامترهاي دما( فقط در اردیبهشت ماه) و عمق رویت صفحه سکشی دیسک بر ساير پارامترهاي کيفي آب تاثير معني­داري نشان نداد)05/0< .(Pنتايج نشان داد که عنصر فسفر به عنوان عامل محدود کننده­ي توليد در اين اکوسيستم­ مطرح مي­باشد. بنابراين چرخه­ي فسفر و تغييرات آن در اين اکوسيستم نقش مهمي در ميزان توليدات اوليه ايفا مي­کند. مقدار فسفر از ماه­های فصل بهار به طرف ماه­های تابستان روند کاهشی نشان داد. کاهش مواد مغذی در تابستان ناشی از کاهش ورودی آب و مصرف آن توسط جلبکها می­باشد. در مجموع دریاچه سد زاینده­رود بر اساس کلروفیل a در وضعیت الیگوتروف، براساس فسفر کل در وضعیت مزوتروف، بر اساس عمق رؤیت صفحه سکشی دیسک در وضعیت مزوتروف و در نهایت براساس شاخص وضعیت تولید کل در وضعیت الیگوتروف مایل به مزوتروف قرار گرفت.